اسما سلطان (عبدالحمید اول)
اسما سلطان ( عثمانی ترکی زبان: اسما سلطان ; 16 جولائی 1778ء – 4 جون 1848ء)، جن کو چھوٹی اسما سلطان بھی کہا جاتا ہے، [1] "اسما سلطان "صغیر" ایک عثمانی شہزادی تھیں، جو سلطان عبدالحمید اول اور عائشہ سینہ پرور سلطان کی بیٹی تھیں، جو سلطان مصطفٰی چہارم کی سوتیلی بہن تھیں۔ سلطان محمود دوم، نیز والدہ سلطانوں بزم عالم سلطان اور رحیمہ پریستو سلطان قادین کی گود لینے والی ماں تھیں۔
| ||||
---|---|---|---|---|
معلومات شخصیت | ||||
پیدائش | 17 جولائی 1778ء توپ قاپی محل |
|||
وفات | 5 جون 1848ء (70 سال) استنبول |
|||
مدفن | مقبرہ محمود ثانی | |||
شہریت | سلطنت عثمانیہ | |||
شریک حیات | کجک حسین پاشا (1792–1803) | |||
والد | عبدالحمید اول | |||
والدہ | عائشہ سینہ پرور سلطان | |||
بہن/بھائی | ||||
خاندان | عثمانی خاندان | |||
دیگر معلومات | ||||
پیشہ | ارستقراطی | |||
درستی - ترمیم |
ابتدائی زندگی
ترمیماسما سلطان 16 جولائی 1778ء کو توپ قاپی محل میں پیدا ہوئیں۔ ان کے والد عبدالحمید اول اور والدہ عائشہ سینہ پرور سلطان تھیں۔ ان کا ایک بڑا بھائی شہزاد احمد ان سے دو سال بڑا تھا، ایک چھوٹا بھائی تھا جس کا نام مصطفٰی چہارم تھا، ان سے ایک سال چھوٹا تھا اور ایک چھوٹی بہن تھی جس کا نام فاطمہ سلطان ان سے چار سال چھوٹی تھی۔[1][2][3]
جب وہ 11 سال کی تھیں تو ان کے والد کا انتقال ہو گیا۔ چوں کہ والد کی وفات کے وقت مصطفٰی کی عمر صرف 10 سال تھی۔ سلیم ثالث سلطنت عثمانیہ کے سب سے بڑے مرد رکن کے طور پر تخت پر بیٹھے۔ وہ اپنی ماں کے ساتھ پرانے محل میں چلی گئیں۔ جب وہ 14 سال کی تھیں تو ان کے چچا زاد سلیم ثالث نے ان کی شادی کوک حسین پاشا سے کی۔[1][2]
اسما سلطان اپنے بچپن میں کتابیں پڑھ کر، آلات موسیقی اور کھیلوں میں گزارتیں تھیں، ان کی والدہ سینہ پرور اپنے محل میں ان تفریحات کا سب سے زیادہ انتظام کرتی تھیں۔[3]
شادی
ترمیمسلیم ثالث نے اسما کے شوہر کے طور پر کوک حسین پاشا کا انتخاب کیا، جو سلیم کا رضاعی بھائی تھا۔[1][3] سلطان اور حسین پاشا کی منگنی 29 مئی 1792ء کو ہوئی۔[3] 19 دسمبر 1792ء کو اسما سلطان حسین پاشا کی شادی ہوئی۔ روایت کے مطابق شہزادیوں کی شادیاں بدھ کے روز شروع ہوئیں اور جہیز کی بارات جوڑے کی نشست پر بھیجی گئی اور اس شام کو مہندی کی رات کے ساتھ جاری رہی۔[3]
اسما سلطان کی شادی پر مظہریہ سلطان کی جانب سے قیمتی تحائف بھی بھیجے گئے۔ والدہ سلطان کے تحفے درج ذیل تھے: ایک درمیانے حجم کا اور 706 چھوٹے گلاب کے ہیرے اور سرخ یاقوت اور ہیروں سے مزین فانوس۔ دیوانیولو میں سلطان کے گھر کے لیے محل، آسٹریائی فٹ بیڈ کے 18 تکیے، پولینڈی ساختہ 3 دھاری دار اور جھالر، ٹھوس تار کے اوپری چٹائی تکیہ اور 3 گدے۔[3]
اسما سلطان دیوانیولو میں اس محل میں داخل ہوئیں جس کی مرمت ایک سال قبل موجودہ سلطان محمود کے مزار کی جگہ پر کی گئی تھی۔ اسما سلطان کی حسین پاشا سے شادی 11 سال تک رہی۔ ان کے شوہر کا انتقال 8 دسمبر 1803ء کو ہوا اور انھیں ایوب شہر میں مہر شاہ سلطان کے مزار میں دفن کیا گیا۔[3] انھوں نے پھر کبھی شادی نہیں کی۔ [1][4] اسما سلطان نے اپنے شوہر کی موت کے بعد ایک رنگین زندگی گزاری، اس زندگی نے مختلف افواہوں کو جنم دیا، حالاں کہ انھوں نے پروا نہیں کی اور طرز زندگی کو اپنی موت تک جاری رکھا۔[3]
موت
ترمیماسما سلطان کا انتقال 4 جون 1848ء کو استنبول میں محمود کی وفات کے نو سال بعد ہوا، انھیں دیوانولو گلی، استنبول، ترکی میں محمود کے مزار میں دفن کیا گیا۔[1][2][3]
مزید دیکھیے
ترمیمشجرہ نسب
ترمیماسما سلطان (عبدالحمید اول) کے آبا و اجداد | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
حوالہ جات
ترمیمحوالہ جات
ترمیم- Douglas Scott Brookes (2010)۔ The Concubine, the Princess, and the Teacher: Voices from the Ottoman Harem۔ University of Texas Press۔ ISBN:978-0-292-78335-5
- Türkan Duran (2007)۔ I. Abdülhamid'in Kızı Esma Sultan'ın Hayatı (1778–1848)
- Necdet Sakaoğlu (2008)۔ Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler۔ Oğlak Yayıncılık۔ ISBN:978-9-753-29623-6
- Necdet Sakaoğlu (2015)۔ Bu Mülkün Sultanları۔ Alfa Yayıncılık۔ ISBN:978-6-051-71080-8
- M. Çağatay Uluçay (1992)۔ Padişahların kadınları ve kızları۔ Ötüken
- Mustafa Çağatay Uluçay (2011)۔ Padişahların kadınları ve kızları۔ Ankara: Ötüken۔ ISBN:978-9-754-37840-5